Katarakt Ameliyatında Kullanılan Lensler

Katarakt Nedir?

Katarakt, gözün doğal merceğinin saydamlığını kaybederek bulanık hale gelmesiyle ortaya çıkan görme bozukluğudur.

Normalde mercek, ışığın retina üzerine net bir şekilde odaklanmasını sağlar. Ancak mercek yapısında zamanla veya çeşitli faktörler nedeniyle meydana gelen değişiklikler, ışığın düzensiz kırılmasına yol açar. Bunun sonucunda kişi puslu, soluk ya da çift görme şikâyetleri yaşar.

Katarakt tedavi edilmediğinde ilerler ve günlük yaşamı ciddi şekilde kısıtlayabilir.

Katarakt Ameliyatında Neden Lens Kullanılır?

Katarakt cerrahisinde bulanıklaşmış doğal mercek çıkarılır. Fakat gözün net görme işlevini sürdürebilmesi için odaklama görevini üstlenecek yeni bir merceğe ihtiyaç vardır. Bu nedenle göz içine yapay göz içi lensi (intraoküler lens – IOL) yerleştirilir.

Katarakt ameliyatında lensin kullanılma amaçları:

• Görmeyi eski haline getirmek ve netlik sağlamak
• Gözlük ihtiyacını azaltmak
• Uzun ömürlü ve kalıcı bir çözüm sunmak
• Merceğin sağladığı kırma gücünü yeniden kazandırmak.

Doğal mercek çıkarıldıktan sonra lens kullanılmazsa, göz yalnızca kalın numaralı gözlüklerle sınırlı bir görüş sağlayabilir. Bu nedenle modern katarakt cerrahisinin temel unsuru, yapay lens implantıdır.

Katarakt Ameliyatında Hangi Lensler Kullanılır?

Katarakt ameliyatında, gözünüzdeki doğal olarak bulunan bulanık mercek çıkarılır ve yerine yapay göz içi lens (intraoküler lens) takılır. Bu lensler ömür boyu gözünüzde kalır, değiştirilmesi gerekmez.

1. Tek Odaklı (Monofokal) Lens

• Genellikle uzak görme net olur, yakın okuma, telefon kullanma gibi işler için gözlük gerekir.
• Görüntü kalitesi yüksektir, fiyatı diğer lenslere göre daha uygundur.
• Daha çok uzağı iyi görmek isteyen ve yakın için gözlük kullanmayı sorun etmeyen hastalar için tercih edilir.

2. Çok Odaklı (Multifokal / Trifokal) Lens

• Uzak, orta ve yakın mesafede gözlüksüz görme imkânı sunar.
• Günlük hayatta gözlük ihtiyacını büyük ölçüde azaltır.
• Gece ışık etrafında halka (halo) veya parlama görülebilir. Her göz yapısına uygun olmayabilir. Retina hastalıkları, glokom ve üveit olan gözlerde tercih edilmez.
• Gözlükten mümkün olduğunca bağımsız yaşamak isteyen ve göz sağlığı genel olarak iyi olan hastalar tercih edebilir. Ancak bu lensler takıldıktan sonra da uzakta daha iyi görmek için veya yakında küçük yazılar için gözlük gerekebilir.

3. Torik Lens (Astigmatlı Hastalar için)

• Katarakt ile birlikte astigmatı da düzeltir, daha net görüş sağlar.
• Hem katarakt hem astigmat tek ameliyatta düzelir.
• Astigmatı olan hastalarda tercih edilmektedir.

Katarakt Ameliyatında Lens Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Göz içine yerleştirilecek lensin türü, hastanın yaşam tarzı, göz yapısı ve beklentilerine göre belirlenir. Doğru lens seçimi, ameliyatın başarısını ve görme kalitesini doğrudan etkiler.

Dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar:

• Görme İhtiyaçları: Uzak, yakın veya her iki mesafede net görmek isteyen kişiler için farklı lens tipleri (monofokal, multifokal, trifokal, EDOF) tercih edilir.
• Hastanın Yaşam Tarzı: Aktif yaşam süren, bilgisayar kullanan ya da gece araç kullanan bireylerde farklı lens tasarımları avantaj sağlayabilir.
• Astigmat Durumu: Kornea yapısında astigmat varsa, torik lensler tercih edilerek daha net görüş sağlanabilir.
• Göz Sağlığı: Retina, kornea veya glokom gibi ek göz hastalıkları lens seçimini sınırlandırabilir.
• Beklentiler: Tamamen gözlüksüz yaşam isteyen kişiler için premium lens seçenekleri düşünülebilir.

Katarakt ameliyatında doğru lens seçimi, yalnızca görmeyi geri kazandırmakla kalmaz, aynı zamanda kişinin yaşam kalitesini de önemli ölçüde artırır.