Diyabetik Retinopati

Diyabetik Retinopati Nedir?

Diyabet (şeker hastalığı) vücuttaki tüm damarları etkileyebilen bir hastalıktır. Gözdeki retina damarlarını da etkiler. Retina damarlarında kanamalar, sıvı sızıntıları ve yeni damar oluşumları geliştiğinde buna diyabetik retinopati denir. Bu hastalık, diyabetin en önemli göz komplikasyonudur ve tedavi edilmezse görme kaybına yol açabilir.

Diyabetik Retinopati Kimlerde Görülür?

Uzun süredir diyabeti olanlar, kan şekeri düzenli takip edilmeyenler ve kan şekeri kontrol altında olmayanlar, yüksek tansiyon ve kolesterolü olanlar, diğer diyabetik organ tutulumu olanlar, hamile diyabetik kadınlar diyabetik retinopati gelişimi açısından risk altındadır.

Diyabetik Retinopatinin Nedenleri

• Uzun Süreli Yüksek Kan Şekeri: Yüksek glikoz düzeyi retina damarlarında hasara neden olur.
• Damar Duvarı Zayıflığı: Küçük retinal damarların duvarları zayıflar ve sızıntı yapar.
• Yeni Damar Oluşumu (Neovaskülarizasyon): Retina oksijensiz kaldığında yeni damarlar oluşur, bu damarlar kırılgan ve kanamaya meyillidir.

Diyabetik Retinopati Belirtileri

Diyabetik retinopati, uzun süre belirti vermeden ilerleyebilir. İleri dönemde ise görmede bulanıklık, uçuşan siyah noktalar, görme alanında gölgeler, görme kaybı gibi şikâyetler olabilir.

Bu nedenle diyabetli her hastanın şikâyeti olmasa bile düzenli göz muayenesi yaptırması gerekir.

Diyabetik Retinopati Evreleri

• Hafif - Orta Evre: Retina damarlarında küçük değişiklikler başlar.
• İleri Evre (Proliferatif Retinopati): Yeni damar oluşumları, kanamalar ve retina dekolmanı gelişebilir.
• Diyabetik Makula Ödemi: Görmeyi en çok etkileyen durumdur. Retina merkezinde sıvı birikir ve görme bulanıklaşır.

Diyabetik Retinopati Türleri

• Non-Proliferatif (NPDR): Erken evre, damar sızıntısı ve küçük kanamalara bağlı görme bozukluğu.
• Proliferatif (PDR): İleri evre, yeni damarların oluşumu, kanama ve retina dekolman riski.
• Diyabetik Makula Ödemi (DME): Makulada sıvı birikimi ile merkezi görmede azalma.

Diyabetik Retinopati Tanısı Nasıl Konulur?

Diyabeti olan her hastanın düzenli göz muayenesi yapılmalıdır. Göz bebeğini büyüterek yapılan göz dibi muayenesi bu muayenenin önemli bir parçasıdır. Bunun yanında OCT (Optik Koherens Tomografi) ile retina tabakasının görüntülenmesi her muayenede yapılır. Gerekli durumlarda fundus fluorescein anjiyografi (damarların boyalı görüntülenmesi) yapılabilir.

• Fundus Muayenesi: Retina damarlarını ve makulayı doğrudan inceleme.
• Optik Koherens Tomografi (OCT): Retina katmanlarını ve makula ödemini görüntüleme.
• Fluorescein Anjiyografi: Retina damarlarındaki sızıntı ve kan akışını değerlendirme.

Diyabetik Retinopati Tedavisi

Diyabetik retinopati tanısı konulan ve takip edilen hastaların tedavisinde kan şekeri, tansiyon ve kolesterolün kontrolü tedavinin en önemli basamağıdır. Makula ödemi gelişen hastalarda göz içine ilaç enjeksiyonları (anti-VEGF, steroid) uygulanabilir. Retinada kanlanmayan bölgelere, retina damarlarındaki sızıntıları kapatmak ve yeni damar oluşumunu engellemek için lazer tedavisi (fotokoagülasyon) yapılır. İleri evre kanamalarda veya retina dekolmanında cerrahi (Vitrektomi) uygulanır.

Diyabetik Retinopati Hastalarına Öneriler

Diyabetik retinopati tanısı konduysa veya risk altındaysanız öncelikle kan şekerinizi düzenli takip etmeli ve doktorunuzun önerilerine uymalısınız. Şikâyetiniz olmasa bile yılda en az 1 kez göz dibi muayenesi yaptırmalısınız. Sigara içmeyin. Tansiyon ve kolesterolünüzü kontrol altında tutunuz. Mutlaka sağlıklı beslenin ve düzenli egzersiz yapmalısınız.

Unutmayın: Diyabetik retinopati erken teşhisle tedavi edilebilir. Düzenli kontroller, görmenizi korumanın en etkili yoludur.